Jakie style radzenia sobie tworzą schematy?
W terapii schematów, reakcje na schematy nazywane są stylami radzenia sobie. Mogą one obejmować myśli, uczucia lub zachowania. Rozwijają się one jako sposób na uniknięcie bolesnych i przytłaczających emocji doświadczanych w wyniku określonego schematu. W dzieciństwie style radzenia sobie mogą być pomocne, ponieważ zapewniają możliwość przetrwania. Jednak w dorosłym życiu mogą nawet wzmacniać schematy. Nie ma sztywnych reguł dotyczących tego, które schematy prowadzą do określonych stylów radzenia sobie. Styl radzenia sobie może być oparty na ogólnym temperamencie lub na stylach radzenia sobie wyuczonych od rodziców. Różnią się one także w zależności od osoby. Dwie osoby mogą zareagować na ten sam schemat tym samym stylem w bardzo różny
sposób. Podobnie dwie osoby z tym samym schematem mogą zareagować dwoma różnymi stylami. Twój własny styl radzenia sobie może również zmieniać się w czasie, mimo że wciąż masz do czynienia z tym samym schematem. Trzy główne style radzenia sobie luźno korelują z reakcją typu „walcz lub uciekaj”.
Styl radzenia sobie „Poddaj się”
Polega na zaakceptowaniu schematu i poddaniu się mu. Zazwyczaj skutkuje to zachowaniem, które wzmacnia lub kontynuuje schemat. Na przykład, jeśli poddasz się schematowi, który powstał w wyniku emocjonalnego zaniedbania w dzieciństwie, możesz się później znaleźć w związku z emocjonalnym zaniedbaniem.
Styl radzenia sobie „Unikanie”
Polega na próbie życia bez uruchamiania schematu. Pacjent unika czynności lub sytuacji, które mogłyby uruchomić schemat lub sprawić, że poczuje się on bezbronny. Unikanie schematu zwiększa podatność na uzależnienia od używek, ryzykowne lub kompulsywne zachowania oraz inne szkodliwe czynności, których zadaniem będzie odwrócenie uwagi.
Styl radzenia sobie „Nadmierna kompensacja”
Polega na próbie walki ze schematem poprzez działanie w całkowitej opozycji do niego. Może się wydawać, że jest to zdrowa reakcja, ale nadmierna kompensacja zazwyczaj idzie za daleko często prowadząc do działań lub zachowań agresywnych i wymagających.